آشنائی با رمزنگاری

[treegp]

رمزنگاری اطلاعات ، روشی مناسب به منظور حفاظت از اطلاعات حساس است . بدين ترتيب ، صرفا" افراد مجاز قادر به دستيابی و استفاده از اطلاعات خواهند بود .

رمزنگاری چيست ؟


رمزنگاری ، روشی به منظور ارسال يک پيام به صورت کد شده می باشد . پس از ارسال پيام ، صرفا" افرادی که دارای کليد مناسب رمزگشائی می باشند ، قادر به استفاده از پيام می باشند . افرادی که دارای کليد رمزگشائی نمی باشند ، پيام را به صورت مجموعه ای از حروف ، اعداد و کاراکترهای تصادفی مشاهده خواهند کرد . استفاده از رمزنگاری در مواردی که قصد ارسال اطلاعاتی حساس وجود داشته باشد و نمی بايست اين اطلاعات توسط افراد غيرمجاز مشاهده و مطالعه گردد ، اکيدا" توصيه شده است .



با توجه به اين که نامه های الکترونيکی بر روی اينترنت ارسال می گردند و امکان ره گيری و سوءاستفاده از آنان برای مهاجمان وجود دارد ، می بايست يک لايه اضافه امنيتی در خصوص اطلاعات حساس را ايجاد نمود .

[treegp]

در رمزنگاری کليد عمومی همانند امضای ديجيتال از نرم افزاری نظير PGP به منظور تبديل اطلاعات با استفاده از الگوريتم های رياضی استفاده می گردد . رمزنگاری کليد عمومی مبتنی بر کليدهای خصوصی و عمومی است . عليرغم وجود برخی شباهت ها بين فرآيندهای رمزنگاری و امضای ديجيتال ، در اين رابطه تفاوت هائی نيز وجود دارد :



هدف رمزنگاری ، محرمانگی است . با ترجمه محتوای پيام به يک کد ، اطلاعات مخفی نگه داشته می شوند. هدف امضای ديجيتال، استحکام و واقعی بودن يک پيام است. بدين منظور بررسی لازم در خصوص فرستنده پيام و عدم تغيير محتوای آن ، انجام می شود . با اين که رمزنگاری و امضای ديجيتال می توانند مستقل از هم استفاده شوند ، امکان امضای يک پيام رمز شده نيز وجود دارد .


در زمان امضای يک پيام از کليد خصوصی استفاده می گردد و هر فردی که دارای کليد عمومی ارسال کننده پيام است ، قادر به بررسی صحت و اعتبار امضای ديجيتال است. ( آشنائی با امضای ديجيتال ) . در زمان رمزنگاری يک پيام از کليد عمومی فردی که اطلاعات برای وی ارسال می گردد ، استفاده شده و وی با استفاده از کليد خصوصی خود قادر به رمزگشائی پيام است . با توجه به اين که افراد کليد خصوصی را نزد خود محرمانه نگه داشته و از آن با استفاده از رمزهای عبور، حفاظت می نمايند ، دريافت کننده يک پيام رمز شده ، تنها شخصی است که قادر به رمزگشائی و مشاهده پيام خواهد بود .

[treegp]

1- دريافت کليد عمومی افرادی که قصد ارسال اطلاعات رمز شده برای آنان را داريم . در صورت انتخاب کليد عمومی از يک حلقه کليد عمومی ، می بايست به منظور تائيد اثرانگشت صاحب کليد با وی تماس گرفته شود .


2- با استفاده از کليدعمومی دريافت کننده پيام ، می بايست اطلاعات را رمز نمود. اکثر برنامه های ارسال email دارای پتانسيل لازم به منظور انجام عمليات فوف می باشند .


3- دريافت کننده يک پيام رمز شده با استفاده از کليد خصوصی خود اقدام به رمزگشائی پيام می نمايد .

[treegp]

امضای ديجيتال
آشنائی با امضای ديجيتال
شايد تاکنون نامه های الکترونيکی متعددی را دريافت داشته ايد که دارای مجموعه ای از حروف و اعداد در انتهای آنان می باشند . در اولين نگاه ممکن است اينگونه تصور گردد که اطلاعات فوق بی فايده بوده و شايد هم نشاندهنده بروز يک خطاء در سيستم باشد! در حقيقت ما شاهد استفاده از امضای ديجيتال در يک نامه الکترونيکی می باشيم . به منظور ايجاد يک امضای ديجيتال از يک الگوريتم رياضی به منظور ترکيب اطلاعات در يک کليد با اطلاعات پيام ، استفاده می شود . ماحصل عمليات ، توليد يک رشته مشتمل بر مجموعه ای از حروف و اعداد است .يک امضای ديجيتال صرفا" به شما نخواهد گفت که " اين شخص يک پيام را نوشته است " بلکه در بردارنده اين مفهوم مهم است که : "اين شخص اين پيام را نوشته است " .

علت استفاده از يک امضای ديجيتال چيست ؟
اجازه دهيد برای پاسخ به سوال فوق ، سوالات ديگری را مطرح کنيم !



* برای تشخيص و تائيد هويت فرد ارسال کننده يک نامه الکترونيکی از چه مکانيزمهائی استفاده می شود؟


*فرض کنيد يک نامه الکترونيکی را از يکی از دوستان خود دريافت داشته ايد که از شما درخواست خاصی را می نمايد ، پس از مطالعه پيام برای شما دو سوال متفاوت مطرح می گردد : الف ) آيا اين نامه را واقعا" وی ارسال نموده است ؟ ب ) آيا محتوای نامه ارسالی واقعی است و وی دقيقا" همين درخواست را داشته است ؟


*آيا وجود هر نامه الکترونيکی در صندوق پستی ، نشاندهنده صحت محتوا و تائيد هويت فرد ارسال کننده آن است ؟



سوء استفاده از آدرس های Email برای مهاجمان و ويروس ها به امری متداول تبديل شده است و با توجه به نحوه عملکرد آنان در برخی موارد شناسائی هويت فرد ارسال کننده يک پيام بسيار مشکل و گاها" غيرممکن است . تشخيص غيرجعلی بودن نامه های الکترونيکی در فعاليت های تجاری و بازرگانی دارای اهميت فراوانی است .
يک نامه الکترونيکی شامل يک امضای ديجيتال، نشاندهنده اين موضوع است که محتوای پيام از زمان ارسال تا زمانی که به دست شما رسيده است ، تغيير نکرده است . در صورت بروز هر گونه تغيير در محتوای نامه ، امضای ديجيتال همراه آن از درجه اعتبار ساقط می شود .

نحوه عملکرد يک امضای ديجيتال
قبل از آشنائی با نحوه عملکرد يک امضای ديجيتال ، لازم است در ابتدا با برخی اصطلاحات مرتبط با اين موضوع بيشتر آشنا شويم :


*کليدها ( Keys ) . از کليدها به منظور ايجاد امضاهای ديجيتال استفاده می گردد . برای هر امضای ديجيتال ، يک کليد عمومی و يک کليد خصوصی وجود دارد : کليد خصوصی ، بخشی از کليد است که که شما از آن به منظور امضای يک پيام استفاده می نمائيد . کليد خصوصی يک رمزعبور حفاظت شده بوده و نمی بايست آن را در اختيار ديگران قرار داد . کليد عمومی ، بخشی از کليد است که امکان استفاده از آن برای ساير افراد وجود دارد . زمانی که کليد فوق برای يک حلقه کليد عمومی ( public key ring) و يا يک شخص خاص ارسال می گردد ، آنان با استفاده از آن قادر به بررسی امضای شما خواهند بود .


*حلقه کليد ( Key Ring ) ، شامل کليد های عمومی است . يک حلقه کليد از کليد های عمومی افرادی که برای شما کليد مربوط به خود را ارسال نموده و يا کليدهائی که از طريق يک سرويس دهنده کليد عمومی دريافت نموده ايد، تشکيل می گردد . يک سرويس دهنده کليد عمومی شامل کليد افرادی است که امکان ارسال کليدعمومی در اختيار آنان گذاشته شده است .


*اثرانگشت : زمانی که يک کليد تائيد می گردد ، در حقيقت منحصربفرد بودن مجموعه ای از حروف و اعداد که اثرانگشت يک کليد را شامل می شوند . تائيد می گردد .


*گواهينامه های کليد : در زمان انتخاب يک کليد از روی يک حلقه کليد ، امکان مشاهده گواهينامه ( مجوز ) کليد وجود خواهد داشت . دراين رابطه می توان به اطلاعات متفاوتی نظير صاحب کليد ، تاريخ ايجاد و اعتبار کليد دست يافت .

نحوه ايجاد و استفاده از کليد ها :



*توليد يک کليد با استفاده از نرم افزارهائی نظير PGP ( اقتباس شده از کلمات Pretty Good Privacy )و يا GnuPG ( اقتباس شده از کلمات GNU Privacy Guard )


*معرفی کليد توليد شده به ساير همکاران و افرادی که دارای کليد می باشند .


*ارسال کليد توليد شده به يک حلقه کليد عمومی تا ساير افراد قادر به بررسی و تائيد امضای شما گردند .


*استفاده از امضای ديجيتال در زمان ارسال نامه های الکترونيکی . اکثر برنامه های سرويس دهنده پست الکترونيکی دارای پتانسيلی به منظور امضاء يک پيام می باشند .