درصد زباله های خانگی بریتانیا قابل بازیافت یا تغییر كاربری است اما در انگلیس تنها 17.7 درصد زباله ها بازیافت می شوند و 78 درصد آن دفن می شوند. این در شرایطی است كه روزانه بیش از 5.3 میلیون تن زباله در جهان تولید می شود كه ایرانی ها با میانگین سرانه 700گرم ،40 هزار تن زباله در روز تولید می كنند.
این در حالی است كه آلمانی ها روزانه 90 هزار تن تولید زباله دارند، كه در نگاه نخست فاجعه به نظر می رسد. اما در كشورهای توسعه یافته ای همچون آلمان 80 درصد از زباله ها بازیافت می شود، در حالی كه در ایران كمتر از 5 درصد زباله به چرخه استفاده باز می گردد و فاجعه درست از همین جا آغاز می شود، زمانی كه با كوهی از زباله رو به روییم و نمی دانیم چه كنیم، در حالی كه به طور متوسط كشورهای در حال توسعه، 5 درصد سرانه تولید ناخالص ملی خود را برای خدمات مدیریت ضایعات شهری هزینه می كنند.
ژاپن 5 درصداز بودجه شهرداری را به این امر اختصاص می دهد، در مالزی 70 درصد، در هند 86 درصد و در اندونزی 90 درصد هزینه مدیریت مواد زائد جامد شهری صرف جمع آوری ضایعات می شود. ازسوی دیگر در كشورهای توسعه یافته خدمات جمع آوری محصولات قابل بازیافت بسار بالاست و تاسیسات فرآوری و بازیافت، بسیار پیشرفته و بازار محصولات بازیافتی ، بسیار گسترده است. در همین حال روش های عملی شده برای كاهش آسیبی كه زباله ها به سلامت و محیط وارد می كنند كاملا شناخته شده هستند. در این میان اتحادیه اروپا همواره روی 4 اصل كاهش مواد اولیه، استفاده دوباره از تولیدات، بازیافت و احیای انرژی تاكید می كند.
سوئیس، مدیریت كامل بازیافت
سوئیس به عنوان یكی از مهم ترین كشورهای مدافع بازيافت زباله، در سال 2008 توانست 50 درصد زباله های تولیدی مردمانش را بازیافت كند. این در شرایطی است كه در این كشور بیش از 5 میلیون تن زباله شهری تولید شد كه در حدود نیمی از این زباله ها را بازیافت و نیم دیگر آن را در كوره های مخصوص زباله سوزاندند. این كشور با میزان بازیافت بیش از 50 درصد در بین كشورهای پیشرفته در این زمینه جای می گیرد. هر سوئیسی به طور میانگین 714 كیلو گرم در سال زباله تولید می كند.
در سوئیس هر سطل زباله برای این كه از سوی رفتگران تخلیه یا دفع شود باید مجهز به یك برچسب ویژه باشد تا مشخص شود كه هزینه مشمول مالیات، پرداخت شده است. بطری های پلاستیكی رایج ترین محفظه نوشیدنی ها در سوئیس هستند كه 80 درصد آن ها بازیافت می شوند كه بسیار بیشتر از میانگین اروپا 20 تا 40 درصد است. از دیگر سو در این كشور 29 كوره مخصوص سوزاندن زباله وجود دارد كه براساس آمار 63 میلیون تن زباله در سال 2008 سوزانده شده كه 417 هزار تن آن مربوط به كشورهای مجاور بوده است.
در كشور ژاپن از زباله های خام خانگی برای تولید برق استفاده می شود و زباله های دیگر نیز بازیافت می شوند.
آمریكا، تلاش برای بازیافت بیشتر
در آمریكا تلاش برای كاهش زباله های خانگی و تجاری زیر نظر آژانس محافظت ازمحيط زيست آمریكا (EPA) انجام می شود. آمریكایی ها 28 درصد زباله های خود را بازیافت می كنند كه این میزان در سال گذشته تقریبا 2 برابر شده است . بازیافت انواع خاصی از زباله ها در این كشور افزایش بیشتری داشته است، به طوری كه 42 درصد زباله های كاغذی ، 40 درصد بطری های پلاستیكی نوشابه های غیر الكلی ،55 درصد قوطی های آلومینیومی نوشیدنی ها و 57 درصد بسته بندی های استیل بازیافت می شوند.
میزان بازیافت زباله ها در ایالات مختلف آمریكا متفاوت است. در آلاسكا، وایومینگ و مونتانا كمتر از 9 درصد زباله ها بازیافت می شود در حالی كه در نیویورك، ویرجینیا و 5 ایالات دیگر میزان بازیافت بیش از 40 درصد گزارش شده است.
آلمان، قهرمان محیط زیست جهان
آلمانی ها خود را قهرمان محیط زیست جهان می دانند. دیگر شكی نیست كه این موضوع برای آن ها بسیار مهم است. جداسازی زباله های خانگی مدت هاست كه امری بسیار مهم برای مردم آلمان است. در هر آپارتمان معمولا 5 سطل برای 5 نوع زباله وجود دارد كه با رنگ های جداگانه مشخص شده اند. زرد برای بسته بندی ها (مانند كارتن های قدیمی شیر)، آبی برای كاغذ و مقوای نازك ، سطل های ویژه شیشه در 3 قسمت شیشه های روشن، قهوه ای و سبز و یك سطل برای مواد غذایی و گیاهی و سرانجام یك سطل سیاه برای سایر زباله ها كه مناسب برای افرادی هم هست كه حوصله جداسازی زباله ها را ندارند.
به لحاظ قانونی مردم آلمان ملزم به رساندن زباله های خاص مانند باطری و مواد شیمیایی به مراكز بازیافت هستند و اگر كسی این كار را نكند مرتكب جرمی اداری شده كه البته در عمل به ندرت در این مورد پیگیرد قانونی رخ می دهد. این در حالی است كه براساس نظر سنجی ها 90 درصد آلمانی ها با علاقه شخصی به جداسازی زباله می پردازند.
ژاپن، كسب ثروت از طلای كثیف
تازه ترین آمار وزارت محیط زیست ژاپن نشان می دهد كه هر شهروند ژاپنی به طور میانگین روزانه یك هزار و 131 گرم زباله تولید می كند و این در حالی است كه 20 درصد این زباله های تولید شده در ژاپن بازیافت می شوند. حجم تولید زباله خانگی در ژاپن در سال 1985 میلادی به بالاترین سطح رسیده بود اما پس از آن به دلیل افزایش آگاهی های عمومی درباره ضرورت حفظ محیط زیست، تولید زباله ، روند كاهشی به خود گرفت. در این كشور برای تسهیل در بازیافت زباله،زباله هاي خانگي به زباله هاي خشك تر و قابل بازیافت دسته بندی می شوند.
از این رو در ژاپن نظم دقیقی برای دسته بندی كردن زباله های خانگی وجود داشته و براساس قوانین شهری، هر منطقه روزهای خاصی را برای دور ریختن زباله های مختلف در نظر گرفته است.
برای نمونه زباله های خام آشپزخانه ،زباله های شیشه ای و ظروف پلاستیكی نوشابه ، زباله های فلزی از جنس آلومینیوم و زباله های مقوایی و روزنامه به طور جداگانه جمع آوری می شوند. كار جمع آوری زباله به بخش خصوصی واگذار شده است. در این كشور از زباله های خام خانگی برای تولید برق استفاده می شود و زباله های دیگر نیز بازیافت می شوند.
یونان، بزرگ ترین مركز غیرفعال
یونان هر ساله یك میلیارد بطری پلاستیكی آب ، یك میلیارد بطری نوشیدنی غیر الكلی و یك میلیارد محفظه پلاستیكی شوینده را به عنوان زباله تولید می كند. به این ترتیب حدود یك پنجم زباله های تولید شده این كشور پلاستیك است كه تنها یك درصد آن بازیافت می شود.
به گفته مقامات این سازمان، یونان در بحث بازیافت زباله حدود 15 سال عقب تر از سایر كشورهای اتحادیه است. جداسازی زباله برای مردم یونان چندان مهم نبوده و دولت می كوشد تا با تشویق شهروندان، خود را به استانداردهای اروپایی برساند. در نتیجه این روند، آتن، پایتخت این كشور در حال حاضر با بحران مدیریت زباله به دلیل نبود روش های جایگزین روبه روست.
این در حالی است كه آتن بزرگ ترین مركز بازیافت زباله در اروپا را در كنار محل دفن زباله های این شهر داراست كه ساخت آن 75 میلیون یورو هزینه برده است اما به همان شكل رها شده و تا امروز فعالیت چندانی ندارد. در یونان 93 درصد زباله ها دفن می شوند.